اثرات خواب بر سلامت جسمی ، روحی و ذهنی

برای سالم زیستن، باید خواب راحت و آرامی داشته باشیم. موارد زیر می تواند تا حدی اهمیت خوابیدن را مشخص نماید:

ـ ساعت ۹ تا ۱۱ شب: زمانی است برای از بین بردن مواد سمی و غیر ضروری که این عملیات توسط آنتی اکسیدان انجام می شود. در این ساعت بهتر است بدن در حال آرامش باشد. در غیر این صورت اثر منفی بر روی سلامتی خود گذاشته اید.

ـ سا عت ۱۱ تا ۱ شب: عملیات از بین بردن مواد سمی در کبد ادامه دارد و شما باید در خواب عمیق باشید.

ـ ساعت ۱ تا ۳ نیمه شب: عملیات سم زدایی در کیسه صفرا، در طی یک خواب عمیق به طور مناسب انجام می شود.

ـ ساعت ۳ تا ۵ صبح: عملیات از بین بردن مواد سمی در ریه اتفاق می افتد. بعضی مواقع دیده شده که افراد در این زمان، سرفه شدید یا عطسه می کنند.

ساعت ۵ تا ۷ صبح: این عملیات در روده بزرگ صورت می گیرد، لذا می توانید آن را دفع کنید.

ساعت ۷ تا ۹ صبح: جذب مواد مغذی صورت می گیرد، پس بهتر است صبحانه بخورید. افرادی که بیمار می باشند، بهتر است صبحانه را در ساعت ۶:۳۰ میل کنند.

کسانی که می خواهند تناسب اندام داشته باشند، بهترین ساعت صرف صبحانه برای آن ها، ساعت ۷:۳۰ می باشد و کسانی که اصلاً صبحانه نمی خورند، بهتر است عادت خود را تغییر دهند و در ساعت ۹ تا ۱۰ صبح صبحانه بخورند.

دیر خوابیدن و دیر بلند شدن از خواب، باعث می شود مواد سمی از بدن دفع نشوند.

از نصفه های شب تا ساعت ۴ صبح، مغز استخوان عملیات خون سازی را انجام می دهد.

در ایام تعطیل، بسیاری افراد تا دیر وقت بیدار می مانند و بعد از اتمام تعطیلات، با خستگی به سر کار می روند، چون اعمال بدنشان دچار سردرگمی شده است و نمی داند چه باید انجام دهد.

پس همیشه، زود بخوابید و خواب آرامی داشته باشید.

خواب خوب بر سلامت ذهنی و جسمی انسان بسیار مؤثر است. فردی که به صورت طولانی مدت از کمبود خواب (Insomnia) رنج می برد، ممکن است به بعضی از مشکلات روانی دچار شده و به مراقبت های بیشتری نیاز پیدا کند. خواب نه تنها بر سلامت جسمی و روحی انسان تأثیر می گذارد بلکه متقابلاً از شرایط جسمی و روحی انسان و عوامل محیطی تأثیر می پذیرد. بعضی از عوامل انسانی و محیطی که بر خواب تأثیر می گذارند، عبارت اند از: کهنسالی- عوامل روانی- عادات وشیوه زندگی- تغییرات متوالی و نامنظم ساعات خواب- عوامل محیطی- عوامل جسمانی و داروها.

بعضی از عوامل بی خوابی عبارت اند از:

·        به خواب رفتن در طول روز

·        احساس خستگی

·        کاهش تمرکز

·        مشکلات حافظه

·        مشکل در تصمیم گیری

·        تحریک پذیری

·        کاهش تحمل ناکامی

·        افزایش خطر حوادث و تصادفات

برخی تأثیرات مهم خواب بر سلامت را می توان به شیوه ذیل خلاصه کرد:

۱ـ اثر بر یادگیری و حافظه؛ خواب به مغز کمک می کند اطلاعات جدید را از طریق فرآیندی به نام «تثبیت خاطره» ثبت کند. عملکرد در برخی کارهای فکری با میزان خواب REM(دوره ای از خواب که با حرکت سریع چشم یا با رویا دیدن همراه است) در فرد مرتبط است و افراد پس از یک خواب خوب، شیوه های خلاقانه تر و خردمندانه تری را ارائه می دهند.

۲ـ اثر بر سوخت و ساز و وزن؛ اینکه ازدیاد وزن بر خواب تأثیر منفی دارد، نشان داده شده است ولی رابطه عکس آن نیز صادق است. بطوری که محرومیت مزمن از خواب، ممکن است از طریق تغییر دادن سوخت و ساز بدن، باعث اضافه وزن شود. کمبود خواب همچنین سطح «لپتین» -هورمون مهار اشتها- را می کاهد و بر میزان «گرلین» – هورمون تحریک اشتها- می افزاید.

۳ـ ایمنی فرد؛ کمبود خواب بر میزان هوشیاری افراد در حین کار اثر گذاشته و می تواند باعث بروز خطا و اشتباه در کار و بروز حوادث مختلف گردد.

۴ـ خلق و خو و کیفیت زندگی؛ کمبود خواب می تواند به بروز علایمی چون تحریک پذیری، بی قراری، ناتوانی در تمرکز و کج خلقی منجر شود که بیانگر وجود مشکلات روانی مانند اضطراب و افسردگی هستند.

۵ـ سلامت قلب و عروق؛ خواب بر مواردی چون ازدیاد فشار خون و افزایش سطح برخی هورمون ها، اختلالات ریتم قلب، افزایش التهاب و دیابت نوع دو همراه است.

۶ـ دفاع از بدن، پیشگیری از سرطان؛ محرومیت از خواب، کارکرد ایمنی را تغییر می دهد و از جمله فعالیت سلولهای ایمنی کشنده عوامل مهاجم را می کاهد.